Waarom een race van 1400 mijl naar de zuidpool onder de meest barre omstandigheden? Het waarom ligt opgeborgen in het hart, het hoe is interessanter, het noodzaakt tot keuzes, iets kan verkeerd aflopen. Amundsen ging op weg met honden, de zwakkere offerde hij op, ze werden voedsel voor de sterkere, de Siberische pony’s van Scott zakten met hun kleine hoefjes in het ijs, ze konden niet meer, mensen moesten de slee trekken of duwen, maar die kwamen niet eens in hun trektuigharnas, dat elke ochtend stijf stond van de kou. Toch was dit niet de beslissende factor in de wedloop, verzekert het boek, die lag in de geest besloten. Amundsen toonde zich ongevoeliger voor omstandigheden, hij liep elke dag 20 mijl en stopte dan, al kon hij nog best verder. Scott deed het anders, die spaarde energie op slecht weer-dagen en reisde zo ver als hij kon op de goede.
Ik wil niks meer kopen, hoe kom ik aan boeken? Vandaag wordt Tjasker 44 of 46 ontruimd, één wiek van een molen in de Molenwijk, dat zie ik op één van de honderden kerstkaarten die bij de stortplaats liggen. Een man bladert door boeken maar neemt ze niet mee. ‘Ik heb vorige week nog 250 euro gevonden’, zegt hij. ‘Je vindt hier geld.’ Hij duwt me de kaarten en witte onberispelijke enveloppen in de hand. ‘Kun je gebruiken.’ Een man voert in een boodschappenwagentje doos na doos na doos uit het flatgebouw aan, hij lost de lading. Als gieren zitten we te wachten, als eekhoorns proppen we onze wangen vol met spullen. Ik hoef me niet te haasten, niemand wil de boeken. Gewild: alle bokalen (jeu de boules) en sieraden en metalen dingen. Ik neem een tafeltje dat vanwege het gietijzeren onderstel zwaarder blijkt dan vermoed, een doos potloden, en een stapel boeken, allemaal 0 euro bij Boekenbalie. Als ik ze laat liggen regenen ze uit elkaar.
Voorheen haalde ik boeken van pdfget.com, stapte over naar pdfdrive.com, maar besloot vandaag terug te keren naar pdfget – zoals je soms ineens om onverklaarbare redenen besluit om je gewone route te negeren en een omweg langs je oude huis te maken. De site reageert traag, lijkt nauwelijks actief, stuurt me met laatste krachtsinspanning naar oceanofpdf.com en die naam bevalt me omdat hij een gigantische hoeveelheid boeken suggereert, een diepzee vol kleinoden, die na een druk op de knop één voor één naar de oppervlakte komen, als nieuwsgierige dolfijnen. Ik vind er boeken van Olga Tokarczuk, ook een in het Nederlands vertaald recent boek en een grafisch boek, The lost soul, waarin ze schrijft dat de ziel altijd trager gaat. Daarom loont het om te wachten, om even niets te doen, dan kan de ziel het lichaam inhalen. Pasen is dat: op die maandag kan de ziel me inhalen.
Toch haalt Oceonofpdf.com het niet bij het vinden van papieren boeken bij het grof vuil. Daarvoor moeten meer toevalsfactoren bij elkaar komen. Iemand moet doodgaan. Zoon moet huis leegruimen. Ik moet er langslopen. Iemand moet me niet voor zijn geweest. Er zit één boek tussen waar ik meteen aan begin als aan een zak drop: Ian Hamilton, Op zoek naar J.D. Salinger. Ik zie de dag en de omgeving inmiddels als een systeem dat ik kan leren kennen. Wandelend prent ik de omgeving in, als een brein waarin de verbindingen tussen de cellen steeds sterker worden. Ik weet nu dat op 44 of 46 een man en vrouw samenwoonden. Ze zijn er niet meer. Hun spullen raken verder en verder verspreid, ze lossen op in de wereld. Ik heb ook een dun matrasje meegenomen met bloempatroon. Volgende week liggen op de stortplaats andere spullen. De omgeving, de stad heeft gewoontes. Is consistent.