To classify and contain. What escapes categorization can escape detection altogether. – Rebecca Solnit
Het web verleidt me tot oeverloosheid, mijn logsoftware verlangt structuur en indamming. Dat wist ik niet toen ik begon met bloggen. Ik dacht dat het om schrijven draaide, waarin ik wilde oefenen, en dat is ook zo, maar al snel bleek sprake van een bepaald soort schrijven: benoemen, samenvatten, categoriseren, indelen, van titels en trefwoorden voorzien.
De logsoftware verzoekt me een bericht in een categorie te plaatsen en die een naam geven. Gelukkig kan ik dat ook niet doen, of later doen, maar de opluchting is als het uitstellen van belastingaangifte, van korte duur, omdat je weet, het is niet weg, het blijft hangen in je geest. Intussen valt het bericht in de categorie uncategorized.
Oh, I love that.
Ik besluit meestal dat augurken prima naast jam en mosterd kunnen, ik hoef geen nieuwe plank te timmeren. Dat gaat een tijdje goed.
Maar wat doe je met de geschubte miereneter?
Dit dier is in strijd met de categorieën waarin het dierenrijk is ingedeeld: het heeft schubben als een vis, maar klimt in bomen; het heeft de uiterlijke kenmerken van een reptiel, maar zoogt haar jongen. De geschubte miereneter, de pangolin, past niet in vaststaande, culturele classificaties. Dit dier wordt door sommigen gezien als monster. Monsters moeten bezworen worden. Martijntje Smits noemt het als voorbeeld in haar boek Monsterbezwering. Terwijl moderne mensen graag denken dat ze mythische verbeeldingen achter zich hebben gelaten, demonstreert ze dat elke technische innovatie soortgelijke reacties oproept als deze bij het Lele-volk in Zaïre.
Technologie is een monster dat sommigen omarmen en anderen graag uitdrijven. We zijn niet gewend te denken in hybriden, tussenverschijnselen en grensgevallen, een punt waarmee de Franse socioloog Bruno Latour faam heeft gemaakt. Modern zijn betekent denken in dualiteiten: dood versus leven, object versus subject, materie versus geest, technologie versus natuur. Op het moment dat technologie deze onbetwistbare tegenstellingen doorkruist wordt zij een monster dat zowel angst als fascinatie oproept. – Hybrides roepen angst en fascinatie op. Iets wat je niet in een hokje kunt plaatsen hoe ga je dat bezweren?
Een log is (g)een boek, (g)een kathedraal, (g)een database, (g)een bibliotheek, (g)een wiki, (g)een search, (g)een monster dat me ‘s nachts wakker houdt.
Ik stop miereneter in ‘geschubte dieren’, ‘zoogdieren’, ‘hybride dieren’, ‘tussenverschijnselen’, ‘grensgevallen’, ‘Latour’, ‘Martijntje Smits’. Dezelfde pot augurken staat zowel op één plank als op duizend planken tegelijk – is dit kwantum? Als ik een encyclopedie van papier zou maken, zou ik gek worden, maar op het web nou juist niet.
Over de problemen die classificatie oplevert, is al door velen geschreven, ik herinner me de Chinese encyclopedie van Borges die werd aangehaald in een cursus Essay schrijven. Ook Manguel wijdt in The Library at Night een hoofdstuk aan de vraag: how to translate the chaos of discovery and creation in een structure in which you can find something?
Het web heeft ons van dit probleem bevrijdt.