Er is één nobelprijs die in Noorwegen wordt uitgereikt – die van de vrede. Ik stond voor het Nobels Fredssenter in Oslo en aarzelde of ik naar binnen zou gaan. Buiten wapperde een banier met de beeltenis van Barack Obama. De keuze viel uiteindelijk op het Frammuseet, een andere toeristische attractie, een museum dat je zonder te liegen met gemak het koudste museum ter wereld ter wereld kunt noemen. Men blaast er ijs door de airco. De Fram is het schip waarmee de Noren noordwaarts zijn gevaren. In 1936 is het op het droge getakeld. Over het schip is een spits dak gebouwd. Die combinatie is het museum. De Fram (‘voorwaarts’) werd gebouwd in opdracht van Fridtjof Nansen, die ermee naar de noordpool wilde. Zijn plan was om het schip te laten insluiten door het ijs en dan geduldig te wachten. Zeestromen onder het ijs zouden het ijs en het schip en hem optillen en zo naar de pool voeren. Wat een poëtisch idee. Vergelijkbaar met Werner Herzogs Fitzcarraldo waarin een reusachtig schip over een berg wordt getransporteerd – een onderneming die in krankzinnigheid en gevaar niet voor die van Nansen onderdoet met dat verschil dat Nansen de natuur het werk liet doen. Hij legde zich neer bij de elementen, daar was hij een Noor voor. Niettemin verklaarden experts Nansen voor gek. Nansen zette door. Hij redeneerde dat een sterk schip en een extra grote voorraad proviand voldoende zouden zijn. Een dikke eeuw later stonden we op een knoest van een schip naar Noorwegens trots te kijken en probeerden we ons voor te stellen hoe de bemanning de beproeving doorstaan had: krappe vooronders, sneeuwblindheid, rauw vlees, dode zeehonden, dode pinguïns, dode yeti’s, maanden opgesloten in het ijs, de zon die nooit meer ondergaat, pogend om de krankzinnigheid van je af te schudden en niet uit te glijden, een onbenulligheid kon je zomaar het leven kosten. Voor de reiziger van nu was in het museum alles weer te koop. Er lag Framserviesgoed – witte mokken met blauwe randen en het Frambeeldmerk. Er lagen blitse zonnebrilletjes van staaldraad en gaas. Er hing een pak van zeehondenhuid. Alle benodigde replica’s om in barre tijden poolexpeditie spelen. Geen idee van mezelf, er lag in de shop een boek over deelnemers aan een televisieshow die met de uitrusting van toen de poolexpeditie moesten overdoen. I shouldn’t be alive. De geschiedenis herhaalt zich niet als klucht, de geschiedenis herhaalt zich als realityshow. De Fram bereikte uiteindelijk 85°56’N, een record, voordat het schip in augustus 1896 weer uit het ijs vrijkwam. Het schip voer in totaal drie keer uit, de laatste keer met Roald Amundsen aan boord, die deed alsof hij naar het noorden ging en vervolgens als eerste de zuidpool bereikte. Een glimmend schildje aan de wand van het schip herinnerde daaraan. Iemand boende dat schildje. Iemand schilderde de hutten spierwit (onbegrijpelijke kleur in poolomstandigheden). Een ander verkocht dvd’s. Het verhaal is nog niet uit. In 1905 toen Noorwegen onafhankelijk werd van Zweden (de twee landen zaten samen in één unie) speelde Fridtjof Nansen een belangrijke rol bij de afscheiding. In 1922 won Fridtjof Nansen de nobelprijs voor de vrede. Dat hebben die Noren mooi voor elkaar gespeeld. Thuisgekomen meteen de andere kant van het verhaal besteld, een BBC-documentaire over Scott, naar aanleiding van een blogbericht van een jaar of wat geleden, dat ik al eerder hierheen wilde verhuizen en morgen overmorgen publiceer.