Ik eet en haal adem, ik denk er niet bij na, het gaat vanzelf, ik heb dit miljoenen en miljoenen keren gedaan. Ik ben blij en boos – verhoogde hartslag, verminderde huidweerstand – en voel die gevoelens ook, wat minder vanzelfsprekend is. Niet alleen tranen, zout en mineralen, ook verdriet. Maar het brein kent nauwelijks het verschil tussen verhoogde hartslag vanwege koffie, gevaar, stress, opwinding, een mooie vrouw, een hoge brug, een diepe afgrond. Ik ben bang voor mijn gevoelens, omdat ze weinig van doen hebben met wat ik denk, uiteindelijk zal ik bang zijn voor de angst zelf. Emoties die niet leiden tot actie zijn extreem schadelijk: aanhoudende misselijkheid, verwijde pupillen, nekharen die omhoog staan, bubbeltjes op de huid, een overschot aan cortisol in het lichaam. Huilend en in paniek op de bank: je beweegt te weinig. De functie van emoties is om een organisme in beweging te zetten, niet dat ze voortduren of dat we ze vasthouden, maar dat ze zelf komen en gaan, als de golven van een oceaan die me weg wil jagen uit haar eigen branding. Weg van zichzelf. In de meeste gevallen is actie beter: het levert nieuwe informatie op. Maar mijn neocortex, cognitie, heeft niks aan informatie als die informatie enkel ophoopt, als er verhalen worden gesponnen. Ik ben woedend op de boeren die protesteren op een grasveld terwijl ze hun akker vol gif en mest storten, kleine kalfjes weghalen bij de moeder en bermen kaal maaien, voel me extreem onveilig in hun woede. Als je lang iets voelt gaat je lichaam een tegengestelde reactie geven… uiteindelijk. Iemand die woedend is is bang. Angst is het complement van woede. Mijn neocortex draait bovenop een hyperactief limbisch systeem en een uiterst stabiele hersenstam. Evolutie heeft er enige tijd over gedaan, ze bewaart wat succesvol is, ze gooit niks weg. Mijn hersenen bestaan uit drie gebrekkig samenwerkende delen, elk van een verschillende ouderdom, ik ben een verzameling gedragingen die weinig met elkaar te maken hebben. De werkelijkheid is immens en gevaarlijk. Ik kan niet direct in de zon kijken, de zon in het water is gerimpeld. Ik overleef één seconde. Ik zal ademhalen tot het laatst. Het ritueel maakt aan alle onzekerheid een eind, biedt zekerheid, sluit alle prikkels buiten, geeft een coherent verhaal.