In Tranendal, een science fiction-verhaal van Brian Aldiss is de mens vervallen tot lethargie. Iedere drijfveer heeft hem verlaten, robots vervullen alle taken. Haatstoten uitdelen vormt een interessant nieuw beroep: alleen de prikkel haat is sterk genoeg om de mens tot actie aan te zetten. Lezen vergroot empathie hoor ik best vaak. De tekortkomingen waarover ik lees drijven me tot waanzin hoe lucide door één van hen ook opgeschreven (Extinctie, René ten Bos). Empathie is een functie, een mens kan haar aanwenden of niet, zoals hij – omdat hij over benen beschikt – kan besluiten om te gaan lopen of op de bank te blijven zitten.

[Ik bereik een punt waarop veel onzinnig wordt: alsof ik een lege koelkast stroom blijf voeren.]

«