De filosoof en wiskundige René Descartes was de eerste die het nauw met het christendom verbonden klassieke aristotelisme niet alleen verwierp, maar er ook een nieuw, eigen filosofisch systeem voor in de plaats stelde, wat hem tijdens zijn leven niet alleen bewondering maar ook veel problemen heeft bezorgd. Op zijn beurt bewonderde hij Galilei, werd sterk beïnvloed door diens nieuwe ontdekkingen in de natuur- en sterrenkunde en profileerde zich daarmee als een van de grondleggers van het rationalisme en de wetenschappelijke revolutie. Dat Galilei zijn ontdekkingen had gedaan met de door Hans Lippershey in 1608 in Middelburg uitgevonden Hollandse kijker zal Descartes zich niet meteen bewust zijn geweest. Descartes werd geboren als derde kind in een Bretonse regentenfamilie. Zijn vader was vanwege zijn hoge positie als raadsheer van het parlement vaak van huis en toen zijn moeder – een dochter van de burgemeester van Nantes – nauwelijks een jaar later bij de geboorte van haar vierde kind in het kraambed stierf, werd René ondergebracht bij zijn grootmoeder. Op zijn tiende jaar of daaromtrent werd hij achter zijn oudere broer Pierre aan naar het door de Franse koning Hendrik IV opgerichte jezuïetencollege van La Flèche gestuurd, waar hij zijn levenslange vriend Marin Mersenne leerde kennen. Hij studeerde klassieke talen, wiskunde en aristotelische filosofie, maar werd steeds ontevredener over de inhoud van het lesprogramma. Later merkte hij daarover op dat hij de letteren volledig opgaf zodra hij de leeftijd had bereikt waarop hij zich aan het gezag van zijn leermeesters kon onttrekken, en schreef: ‘Men had mij namelijk met zo veel twijfels en dwalingen overladen dat mijn poging om iets te leren mij niet verder gebracht scheen te hebben dan dat ik meer en meer van mijn eigen onwetendheid overtuigd was geraakt.

[ pending… imhd is still typing ]

stem: andré klukhuhn
titel: rené descartes en het cartesianisme
bron: licht, de nederlandse republiek als bakermat van de verlichting
mopw: meerstemmige encyclopedie

»