We kunnen pas om zes uur naar binnen. We krijgen een klein papiertje waarop staat dat Zipp vanwege persoonlijke omstandigheden vanavond geen performance doet. We lopen een uur door de zalen. Die zijn normaal niet grijs. Een klein doosje hangt aan de muur, met kleine poppetjes die je in architectenmaquettes ziet. Aan de zijkant een projectie waardoor het lijkt alsof de kleine poppetjes naar een film kijken. Wijk kijken naar het tafereeltje alsof wij naar onszelf kijken, met dat verschil dat qua schaal de kleine poppetjes naar een gigantisch werk kijken, en de filmwerken van Borremans in het echt kleiner zijn. In de eerste zaal een Gilbert en George-achtig werk. Mannen met zwart gekleurde hoofden zitten op een stoel er gebeurt niets. De machine, de filmprojector is mooi, vier, zes, acht filmstroken langs elkaar.

Ann Demeester heeft een kleurige jurk aan over een blauwe strakke maillot. Ze heeft lang haar. Een kleine golfslag erin. Ze draait aan strengen haar als ze met mensen praat. Ze oogt Bourgondisch. Nee, ze oogt Oostenrijks. Ze neemt het woord. Ze praat goed en vlot en Engels en maakt indruk als ze praat. Er zijn veel mensen binnen. Ze is blij dat we voor de opening in De Appel hebben gekozen, want er zijn op die avond meer openingen van het culturele seizoen. Ze praat over risico. Ze wil risico nemen. Er is twintig jaar geen risico genomen. Ik zie een jongen naast me knikken. Risico nemen is bijvoorbeeld drie jaar geleden met Borremans beginnen en nadenken over een tentoonstelling terwijl hij een nieuw medium (film) hanteert. Dat is een risico voor iedereen. Voor de galerie, voor de kunstenaar om het te durven tonen, en voor De Appel omdat je niet weet wat er uit het creatieve proces komt. Het kan gebeuren dat iemand als Zipp afzegt.

De Appel heeft een nieuwe bibliotheek, die je mag gebruiken vanwege een gebrek aan kunstboekhandels, en die je mag leegkopiëren. Er is een nieuwe website. Het werk moet liefst in stilte en meditatie bekeken worden. Ann Demeester hoopt dat we daarna weer terugkomen, op de zolder, voor een drankje, om te feesten, er zal muziek zijn, en voor de gelegenheid gaat De Appel niet al om 21.00 uur dicht. Beneden zijn in een kast gaten gefreesd. In die gaten staan boeken over De Appel. De Appel houdt van boeken, publicaties. Het was ooit anders, zegt de vriend met wie ik ben. Waar de garderobe is, een glazen wand, met een klein gaatje, zoals vroeger bij het postkantoor.

«