In 2009 maakte Sanne van Rijn de voorstelling Hier en U, een voorstelling met blinden. Blinde acteurs… wat een fantastisch idee! Zoiets zet de zaken meteen op scherp: de toeschouwer die ongegeneerd voyeur is versus de kwetsbaarheid van bekeken worden.
Helaas lukte het Sanne niet – oh, moeras van de werkelijkheid – om de juiste blinden te vinden. De blinden waren niet blind genoeg. Ze waren te ambitieus. Ze deden teveel hun best. Dat laatste zegt iets over Sannes manier van theatermaken. Ze houdt niet van ambitie op het podium. Dan moet het publiek iets leveren: bewondering.
De blinden moesten eruit en Hier en U werd een rituele, duistere voorstelling met gewone acteurs: mannen, rauw en naakt. Het conflict in die voorstelling speelde zich niet tussen de spelers af, maar ‘tussen de spelers en het wonder van het leven’. Ook dat zegt iets over Sannes werk. Van psychologiseren moet ze weinig hebben.
Het is wat het is. Het werk representeert niets. Waarom is dat moeilijk? Zijn we zo slecht in kijken? Vertrouwen we onszelf niet? Het liefst wil ze alle stress wegnemen: geen verwachtingen, geen verplichtingen, gewoon kijken, in alle rust. Hier. En U.
‘Er komen poppen in,’ mailde ze toen de blinden exit waren en ik ook al een tijdje niks meer over de naakte, rauwe mannen gehoord had. Eerder meldde ze enthousiast dat die elkaar zouden schminken.
‘Poppen?’
‘Ja, een struisvogel.’
‘En een ei.’
De voorstelling kwam er nooit. Ze verlangde naar rust.
‘Hier en U was een belangrijke voorstelling, omdat hij wel bedacht maar niet gerealiseerd is,’ staat verderop in Wat nu is. Wat Sanne destijds voor ogen had ziet ze nog steeds voor zich. Ze zou de voorstelling alsnog kunnen maken, al werkt ze nu vaker vanuit tekst.
Inmiddels is Sanne weer fanatiek aan het regisseren. Je leest in Wat nu is haar woorden. Over de praktijk van het maken, haar kijk op theater, haar opvattingen en twijfels.
Eigenlijk gaat al haar werk over creëren zelf, over scheppen, zegt ze.
Kijken gaat daar ook over.
Wat nu is, De Nieuwe Toneelbibliotheek